دهه ۸۰ شمسی، اوج درخشش پاس بود. تیمی که با ترکیبی از بازیکنان بومی و مربیان کاربلد، نه‌تنها در لیگ برتر می‌درخشید، بلکه با قهرمانی در جام باشگاه‌های آسیا، نام ایران را در سطح قاره‌ای مطرح کرد. حضور منظم در جمع تیم‌های مطرح لیگ برتر، جایگاه این باشگاه را در فوتبال ایران تثبیت کرده بود.
ریشه‌یابی یک افول؛ مدیریت ناکارآمد
سقوط پاس همدان را می‌توان نمونه‌ای کلاسیک از مدیریت نادرست در فوتبال ایران دانست. این باشگاه نه به دلیل کمبود استعداد یا فقدان هوادار، بلکه در اثر مجموعه‌ای از تصمیمات اشتباه به این شرایط کشیده شد.
چرخه معیوب مدیریت در طول سال‌های افول پاس، این باشگاه شاهد تغییرات مکرر در ساختار مدیریتی بود. هر گروه جدیدی که در تیم حضور می‌یافت، به جای اصلاح زیرساخت‌ها، به فکر تغییرات سریع می‌افتاد. این ناپایداری منجر به از بین رفتن هرگونه برنامه بلندمدت شد.
بحران مالی؛ زخمی که التیام نیافت گزارش‌ها نشان می‌دهد بدهی‌های انباشته باشگاه به مرور زمان تبدیل به کوهی غیرقابل عبور شد. عدم شفافیت مالی و نبود سیستم حسابرسی دقیق، اعتماد سرمایه‌گذاران را از بین برد. در حالی که برخی باشگاه‌های مشابه با جذب حامیان مالی از بحران خارج شدند، پاس در دام همان مشکلات قدیمی باقی ماند.
نقشه راه احیا؛ فرصتی برای بازگشت به دوران طلایی
اخیراً در جلسه‌ای میان مسئولان استانی و نمایندگان فدراسیون فوتبال، طرح‌های جدی برای احیای این باشگاه تاریخی مطرح شده است. استاندار همدان، حمید ملانوری شمسی، در این نشست با اشاره به جایگاه ویژه پاس در حافظه جمعی مردم همدان، تأکید کرد: «پاس تنها یک باشگاه فوتبال نیست، بلکه بخشی از هویت اجتماعی و تاریخی استان ماست. احیای این باشگاه یک ضرورت استراتژیک است که باید با برنامه‌ریزی دقیق و نگاه بلندمدت به آن نگاه کنیم.» ملانوری با اشاره به ضرورت ساختارسازی اصولی معتقد است: «ما در استانداری آماده‌ایم تا با ایجاد شفافیت مالی و ساماندهی ساختار مدیریتی، زمینه را برای بازگشت پاس به روزهای اوج فراهم کنیم. اما این مسیر نیازمند همراهی همه جانبه، به ویژه سرمایه‌گذارانی است که هم تعهد و هم تخصص لازم را داشته باشند.» استاندار همدان نگاهش این است که «مردم همدان همواره پشتیبان واقعی این تیم بوده‌اند. ما باید با احیای باشگاه، این اعتماد را دوباره جلب کنیم. پاس متعلق به مردم همدان است و موفقیت آن در گرو حمایت‌های مردمی خواهد بود.»
بازسازی از پایه؛ نه شعار که ضرورت تجربه نشان داده است احیای یک باشگاه فراموش‌شده نیازمند صبر و برنامه‌ریزی دقیق است. اولین گام، ساماندهی وضعیت مالی و حقوقی باشگاه است. بدون حل پرونده‌های معوق و ایجاد شفافیت مالی، هرگونه تلاش برای جذب سرمایه‌گذار محکوم به شکست خواهد بود.
مدیریت حرفه‌ای؛ شرط اصلی موفقیت در این مسیر، انتخاب مدیران کاربلد که هم به فوتبال اشراف داشته باشند و هم بتوانند ارتباط مؤثری با سرمایه‌گذار برقرار کنند، حیاتی است. تجربه سایر باشگاه‌های احیا شده نشان می‌دهد ترکیب تخصص ورزشی و مدیریت سرمایه‌گذاری می‌تواند معجزه کند.
بازگشت به ریشه‌ها؛ قدرت هواداران بومی یکی از نقاط قوت پاس همدان، پایگاه هواداری وفادار آن است. برنامه‌ریزی برای جلب مجدد اعتماد این هواداران از طریق ارتباط شفاف و مشارکت دادن آنها در فرایند تصمیم‌گیری می‌تواند انرژی جدیدی به کالبد این باشگاه تزریق کند.
آینده‌ای که می‌توان ساخت مسیر احیای پاس همدان هرچند دشوار اما غیرممکن نیست. تاریخ فوتبال جهان پر از نمونه‌هایی است که تیم‌های ضعیف، با مدیریت صحیح دوباره جان گرفته‌اند.
موفقیت این طرح منوط به سه عامل است:
- عزم جدی مسئولان برای پیگیری بلندمدت طرح
-جذب مدیرانی که دانش ورزشی را با اصول حرفه‌ای کسب‌وکار تلفیق کنند
- بازگرداندن اعتماد از دست رفته هواداران و سرمایه‌گذاران
اگر این عوامل به درستی ترکیب شوند، شاید در آینده‌ای نه چندان دور شاهد بازگشت پاس همدان به جایگاه واقعی خود باشیم. بازگشتی که نه تنها برای فوتبال همدان، بلکه برای کل فوتبال ایران حائز اهمیت خواهد بود